Kadınların üretimden koparıldığı, emeğinin görünmez kılındığı bir dönemde, kadınların ekonomik yaşamın asli öznesi olarak yeniden üretim süreçlerine dahil edilmesi amacıyla önemli bir adım atıldı.
EMEK HABER - Yerel üretimi güçlendirmek, kadın emeğini görünür kılmak, kadınların ekonomik üretim süreçlerine dahil edilmesi amacıyla geliştirilen Mandıra Tesisi Kurulum Projesi için işbirliği protokolü imzalandı.
Protokol, Güneydoğu Anadolu Bölgesi Belediyeler Birliği (GABB) Eş Başkanları, Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi, Kulp, Silvan, Hani, Dicle ilçe belediyeleri eşbaşkanları, Eğil Belediye Başkanı, Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası’nın (DTSO) meclis ve yönetim kurulu başkanları ve kurumların yetkilileri ve uzmanlarının katılımları ile imzalandı.
Protokol ile 8 kurum işbirliğinde 3 yıllık bir süre içinde 5 ilçede kadınların ortak üretimi için mandıralar kurulacak
Diyarbakır, küçükbaş hayvan varlığı bakımından Türkiye’de 4. sırada yer almakta, küçükbaş hayvancılığa dayalı süt ürünleri üretimi kırsal ilçelerde hala önemli bir geçim kaynağı olarak varlığını sürdürmektedir. Ancak mera alanlarının azalması, mera yönetimine ilişkin sorunlar ve hayvancılıkla uğraşan üreticilerin karşılaştıkları ekonomik ve yapısal güçlükler nedeniyle küçükbaş hayvancılığı giderek azalmaktadır. Ancak Diyarbakır peynirlerine, meraya çıkan hayvanın sütünden geçen aroma özelliğini vermekte ve süt ürünleri üretimi ve geleneksel peynirlerinin ve üretim yöntemlerinin korunması için kritik bir öneme sahiptir.
Bugün kentteki peynir üretiminin yüzde 50’den fazlası kadınlar tarafından gerçekleştirilmekte ve yerel pazarlarda satışa sunulmaktadır. Buna karşın, kadınların üretimdeki emeği yeterince görünür değildir. Kadınların kuşaktan kuşağa aktardığı geleneksel bilgi ve beceriler de giderek kaybolma riskiyle karşı karşıya kalmaktadır.
Sekiz kurumun işbirliği ile yürütülecek proje ile küçükbaş hayvancılığın yoğun olduğu kırsal ilçelerde kadınların öncülüğünde mandıra tesisleri kurulması planlanmaktadır. Kadınların evlerinde gerçekleştirdikleri peynir üretiminin belirli standartlar çerçevesinde, geleneksel yöntemlerle mandıralarda yapılması ve üretilen peynirlerin öncelikle yerel pazarlara ve ilerleyen süreçte ise farklı pazarlara sunulması hedeflenmektedir. Proje kadınların üretim süreçlerinde eşit söz, karar ve hak sahibi olmaları, kadın yoksulluğuna karşı dayanışmacı demokratik ekonomi modeli için geliştirilen somut bir örnek olarak hayata geçecek. Kadınların kendi bilgi ve üretim gücüyle ekonomik döngünün merkezine dönmesi ve kadın üreticilerin kooperatifler aracılığıyla bir araya gelerek mandıralarda ortak üretim süreçlerine özgürce dahil olmaları, daha iyi üretim koşullarında adil bir gelir elde ederek yaşamlarını özgürce inşa etmeleri hedeflenmektedir.
İmzalanan protokol kapsamında DTSO tarafından, beş kırsal ilçede ilçe belediyeleriyle işbirliği içinde saha çalışması yürütecektir. Bu çalışma ile küçükbaş hayvancılığın ve peynir üretiminin yoğunlaştığı, geleneksel üretim yöntemlerinin ve özgün peynirlerin varlığını koruduğu, üretim hikayesine sahip alanlar belirlenecektir. Ardından, her ilçenin süt ve süt ürünleri üretim kapasitesi incelenerek uygun alanlar ve üretim kapasitesi tespit edilecek, buna göre mandıra fizibilite raporları hazırlanacaktır.
İlçe belediyeleri, uygun yapıları belirleyerek gerekli tahsis işlemlerini tamamlayacak.
Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi belirlenen alanlarda, planlanan kapasiteye uygun biçimde mandıra tesislerinin projelendirilmesini üstlenecektir. Ayrıca sütlerin toplanması ve taşınması için gerekli soğuk zincir araçları yine Büyükşehir Belediyesi tarafından temin edilecektir. İlçe belediyeleri, mandıralarda kullanılacak makine ve ekipmanların temininden sorumlu olacak; tesisler kadın üreticilerin kullanımına hazır hale getirilecektir. Büyükşehir, ilçe belediyeleri ve DTSO işbirliğiyle GABB koordinasyonunda üç yıllık bir plan çerçevesinde yürütülerek kırsal üretimin korunması ve sürdürülebilirliğin sağlanması amaçlanmaktadır. Yerel kurumların ortaklaştığı, mali ve teknik destek sunduğu bu proje sayesinde, kadın emeğiyle üretilen peynir ve süt ürünleri, yerel pazarlardan ulusal pazarlara uzanan bir ağda, kadın kooperatiflerinin markasıyla yer alacak. Kırsalda başlayan bu üretim hikayesi, kadınların dayanışmasıyla büyüyen ve kadın emeğiyle şekillenen bir özgürlük ekonomisinin somut adımlarını oluşturarak toplumsal dönüşümün sembolü haline gelecektir.
